پیشینه و مبانی نظری خانواده
خانواده :
تعريف خانواده
خانواده در لغت به معني خاندان ، دودمان و اهل خانه است و طبق تعريف قانون مدني ايران ، خانواده كوچكترين واحد اجتماعي است و عبارت است از زن و شوهر و فرزندان تحت سرپرستي آنها ، كه باهم زندگي ميكنند و تحت رياست شوهر و پدر هستند ( آقابيگلوئي و همكاران ، 1380 ). خانواده در مفهوم اختصاصي آن يك گروه اجتماعي است كه در آن به روابط جنسي زن و مرد مشروعيت داده ميشود ، توليد مثل به شيوه مشروع امكان پذير مي گردد . در مقابل جامعه از نظر مراقبت و رشد فرزندان مسئول است . گونه هاي خاص مستحكمي از احساسات و عواطف ايجاد و تقويت می گردد و بالاخره اينكه يك واحد اقتصادي و حداقل مصرفي است ( محسني ، 1375 ).
به طور كلي در فرهنگ هاي مختلف نظرات درباره اينكه يك خانواده چيست و ساختار آن بايد چگونه باشد متفاوت بوده و همواره در تغيير است . ايالات متحده خانواده را به صورت :" گروهي متشكل از دو يا چند نفر كه از طريق تولد ، ازدواج يا فرزند خواندگي با يكديگر مرتبط شده و در يك منزل باهم زندگي مي كنند " تعريف كرده است . گلدنبرگ ( 1993 )، بحث راجع به خانواده ها را فراتر از اين دانسته و نوشته است كه خانواده ها از حيث سازماني ، سيستم هاي عاطفي پيچيده اي هستند كه سه يا حتي امروزه چهار نسل را در بر مي گيرند و وجه مميزه آن با ساير نظامهاي اجتماعي در عاطفه ، وفاداري و استمرار عضويت آن است ( بهاري ، 1379 ).
سالوادور مينوچين ( 1974 ) كه پيشگام خانواده درماني ساختي است خانواده را مكمل جامعه مي داند و ابراز مي دارد كه خانواده سيستمي است كه عملكرد آن از طريق الگوهاي مراوده اي صورت ميگيرد ، او عقيده دارد كه ارگانيسم خانواده بيش از پويائي هاي زيستي _ رواني يكايك اعضايش است . در ديدگاه سيستمي ، خانواده موجودي است كه اعضا و اجزاء آن باهم تغييير مي كنند و به هنگام انحراف ، براي حفظ تعادل خود فعال مي شوند . طبق اين تعريف اولا رفتار اعضا خانواده تابعي از رفتار ساير اعضا خانواده است و در ثاني خانواده هم مانند هر سيستمي متمايل به حفظ تعادل است ، در اين تعريف بر تعامل متقابل اعضا تاكيد شده است ( بهاري ، 1379 ).
گونه هاي خانواده
از مدتها قبل جامعه شناسان و طي نيم قرن اخير روانشناسان به تقسيم بندي و توصيف خانواده ها علاقمند بوده اند . خانواده را مي توان از ابعاد گوناگون مورد مطالعه قرار داد . از نظر کاربردى که در دانش‌هاى مختلف دارد ، خانواده را به دو صورت " زيستي " ( گروه متشکل از پدر و مادر و فرزندان ) و " آماري " ( افرادى که با هم در زير يک سقف زندگى مى‌کنند و دور يک سفره غذا مى‌خورند و اقتصاد مشترک دارند ) تقسيم مى‌کنند .
خانواده از ديدگاه کارکردى که برعهده دارد به دو شکل " جهت‌يابي
